Kako bismo vam objasnili kako funkcioniše i šta sve treba da znate pre pregleda, prvo moramo da vam kažemo šta je u stvari ultrazvuk. Kada je u pitanju ultrazvuk Novi Sad, Beograd i drugi veći gradovi imaju veliki broj privatnih klinika, a samim tim i sjajnu ponudu ultrazvučnih pregleda.
Šta je ultrazvučni pregled?
Medicinski ultrazvuk može da se stavi u dve kategorije: dijagnostički ili terapeutski.
Dijagnostički ultrazvuk ili sonografija je neinvazivna tehnika dijagnostike koja koristi visokofrekvetne zvučne talase kako bi stvorila slike pojedinih struktura tela. Ove slike mogu pružiti vredne informacije za dijagnozu, a kasnije i za propisivanje terapije za različite bolesti i stanja.
Terapeutski ultrazvuk takođe koristi zvučne talase koje ljudski sluh ne može da čuje, ali ne stvara slike. Njegova svrha jeste da reaguje na tkiva u ljudskom telu koja su ili modifikovana ili uništena. Modifikacije su pomeranje, zagrevanje trkiva, razlaganje krvnih ugrušaka i druge…
Kako funkcioniše dijagnostički ultrazvuk ili sonografija
Ultrazvučne talase proizvodi pretvarač koji može da emituje ultrazvučne talase, ali i da detektuje ultrazvučne odjeke koji se odbijaju. Pregled se radi tako što se sonda ultrazvuka prisloni na kožu pacijenta u predelu organa kojeg želimo pregledati kako bi ona mogla odašiljati ultrazvučne signale u telo pacijenta. Sonda ili pretvarač proizvodi zvuk koji putuje kroz meko tkivo i telesne tečnosti i odbija se nazad do sonda kad naiđe na gušće površine. Na taj način dobijamo sliku.
Ovi zvučni talasi, kao što smo gore spomenuli su van sluha ljudskog uha i njihova frekvencija je između 2 i 18 MHz. Što veće frekvencije, to jasniju i kvalitetniju sliku dobijamo.
Zahvaljujući odbijanju od tvrđe tkivo i vraćanju u sondu se beleži drugačija struktura i primećuju se srčani zalisci ili zučno kamenje u zučnoj kesi. Što je tkivo na koje naiđe ultrazvuk gušće, to će se i više zvučnih talasa vratiti u sondu, a sam uređaj će ih pretvoriti u oblik slike.
Ultrazvuk ima različite primene i odličan je alat u dijagnostikovanju različitih stanja kod unutrašnjih organa kao što su jetra, bubrezi, srce, jajnik, testisi, ali, takođe i kod mekih tkiva, mišića, krvih žila i zglobova.
Pripreme pred dijagnostički ultrazvučni pregled
Ultrazvučni pregled može da se obavlja na velikom broju unutrašnjih organa i za većinu nije potrebna posebna priprema osim u sledećim situacijama:
- pregled abdomena – pogotovo kad se radi o pregledu žučne kese, potrebno je da pacijent ne konzumira hranu 6 do 8 časova pre pregleda. U retkim situacijama, kada vazduh u želucu i crevima ometa ultrazvučni pregled, potrebno je da pacijent ne uzima hranu koja je pogodna za stvaranje gasova u organizmu
- pregled male karlice – 2 časa pre pregleda potrebno je da se popije nekoliko čaša negazirane vode, jer je za ovaj pregled potrebna puna mokraćna bešika. Ne sme da se mokri dok se pregled ne završi.
- U nekim situacijama je potrebna posebna priprema kod dece, ali u tim slučajevima bićete obavešteni od strane doktora prilikom zakazivanja pregleda
Ono što je važno napomenti jeste da ukoliko ste alergični na lateks da to napomenete prisutnom lekaru pre početka pregleda kako se ne bi koristile sonde koje su prekrivene lateks materijalima.
Trajanje dijagnostičkog ultrazvučnog pregleda
Trajanje ovog pregleda zavisi od predmeta pregleda, tačnije organa i dela tela. Uglavnom traje od 20 do 60 minuta i nije bolan za pacijenta.
Spoljašnji ultrazvuk
Spoljašnji ultrazvuk je mnogo jednostavniji od unutrašnjeg. Na kožu se nanosi gel koji će pomoći boljem kontaktu sonde sa kožom. Sonda se pomero po koži na nivou tela koji se pregleda. Pre ovog ultrazvuka nije potrebno piti nikakve lekove jer ovaj ultrazvuk ne stvara nikakvu bol niti nelagodu.
Unutrašnji ultrazvuk
Kod nekih pregleda ili radi bolje i sigurnije dijagnoze, radi se unutrašnji ultrazvuk. Kao na primer kod pregleda reproduktivnih organa i mokraćnog sistema. U tim situacijama, sonda se koristi transvaginalno kod žena za analizu materice i jajnika. A kod pregleda jednjaka, limfnih čvorova grudnog koša ili želuca se koristi endoskop. Tada se ultrazvučna sonda pričvršćava na vrh endoskopa koji se uvlači u telo pacijenta najčešće kroz usta. Pre obavljanja ovakvog pregleda pacijenti dobijaju lekove za smanjivanje bola. Unutrašnji ultrazvuk je ipak manje ugodan od spoljašnjeg ultrazvuka.
Ultrazvuk u trudnoći
Kod ultrazvuka u trudnoći, talasi se odbijaju od bebe, a u zavisnosti kroz kakvu gustinu tkiva talasi prolaze, takva se i slika dobija. Kosti su velike gustine i one se vide kao beli odeljak, dok je plodova voda male gustine, ona je crna na ekranu.
Ovaj ultrazvučni pregled se može raditi i preko stomaka i kroz vaginu. Kroz vaginu se radi u ranoj trudnoći i tokom prvog trimestra u slučajevima kad je beba mala i potrebno joj se približi kako bi se što bolje videla. A preko stomaka se gleda kada je beba veća.
On se radi određeni broj puta u trudnoći u njenim različitim periodima kako bi se pratilo napredovanje ploda, količina plovode vode, položaj bebe kao i stanja bebe i trudnoće.
Sigurnost
Kao što smo naveli gore, ovo je neinvazivna metoda u najvećem broju slučajeva. Pregled ultrazvukom ne uključuje izloženost ionizirajućem zračenju.
Terapeutski ultrazvuk ili ultrazvučna terapija
Vibracije koje proizvodi ultrazvučna glava prenose se kroz tkivo pojačanim intenzitetom što stvara vibracije unutar tkiva koje imaju mehanički efekat koji se prostire duboko u tkivo. Taj efekat već posle nekoliko minuta počinje da stvara lokalnu toplotu. Ova terapija je posebno delotvorna kod hroničnih bolnih stanja mišića, spazma mišića i ograničenja pokreta izazvanog skraćenjem mišića.
Kod ovakve vrste ultrazvuka koristi se frekvencija od 1MHz ili 3MHz.
Za koga nije pogodna ultrazvučna terapija?
Ultrazvučna terapija se ne preporučuje osobama koje boluju od malignog tumora, 3čimaju krvarenja ili sklonosti ka pojačanom krvarenju, imaju bilo kakvu akutnu infekciju ili zapaljenje, srčana oboljenja i osoba koje su mlađe od 16 godina.
Autor: Srbijanka Stanković
